Việt Nam đang ở đâu trên thế giới? Góc nhìn từ các bảng xếp hạng quốc tế

Sau gần 4 thập kỷ kiên trì đổi mới và hội nhập, Việt Nam chính thức vượt qua ngưỡng thu nhập trung bình cao theo phân loại của Ngân hàng Thế giới (WB) – một thành tựu mang tầm vóc lịch sử, đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trên hành trình phát triển quốc gia. Theo tiêu chuẩn cập nhật mới nhất áp dụng cho năm tài khóa 2025, WB xếp các quốc gia có GNI bình quân đầu người theo phương pháp Atlas trong khoảng từ 4.516 USD đến 14.005 USD vào nhóm thu nhập trung bình cao. Năm 2024, GNI của Việt Nam đạt khoảng 4.508 USD, gần sát ngưỡng phân loại. Theo tính toán của Vietstats, với tốc độ tăng trưởng ổn định đầu năm 2025 và dự báo khả quan trong các quý tiếp theo, GNI bình quân đầu người năm 2025 của Việt Nam được ước tính đạt khoảng 5.010 USD, chính thức đưa đất nước bước vào nhóm thu nhập trung bình cao. Điều này đồng nghĩa với việc Việt Nam đã hoàn thành một trong những mục tiêu lớn của Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, khẳng định năng lực điều...

Năm 2025 đánh dấu tròn nửa thế kỷ kể từ ngày đất nước hoàn toàn thống nhất. 50 năm – một chặng đường không dài trong tiến trình lịch sử, nhưng đủ để chứng kiến sự chuyển mình ngoạn mục của nền kinh tế Việt Nam: từ đổ nát sau chiến tranh, bước qua cải cách, mở cửa, vươn lên hội nhập sâu rộng và khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Hành trình phát triển ấy là minh chứng sống động cho ý chí tự lực, khát vọng vươn lên và bản lĩnh vượt khó của cả dân tộc. 1975 – 1985: Hậu chiến và khát vọng hồi sinh Những năm đầu sau ngày thống nhất đất nước, Việt Nam đối mặt với vô vàn thử thách. Hậu quả nặng nề của chiến tranh để lại một nền kinh tế kiệt quệ: cơ sở hạ tầng đổ nát, sản xuất đình trệ, lạm phát phi mã, đời sống nhân dân thiếu thốn trăm bề. Trong bối cảnh bị cấm vận và cô lập về kinh tế, mô hình kinh tế kế hoạch hóa tập trung tuy giúp ổn định xã hội nhưng bộc lộ nhiều bất cập, thiếu...

Trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu đang trải qua những biến động mạnh mẽ và không ngừng thay đổi, đầu tư tư nhân đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của các nền kinh tế. Việt Nam, trong những năm gần đây, đã chứng tỏ mình là một trong những quốc gia có môi trường đầu tư hấp dẫn tại khu vực Đông Á và Thái Bình Dương. So với các nền kinh tế lớn trong khu vực, vai trò của Việt Nam trong việc thu hút đầu tư tư nhân ngày càng trở nên nổi bật, nhờ vào sự chuyển mình mạnh mẽ trong chính sách và chiến lược phát triển. Nhìn vào số liệu từ 2019 đến 2024, có thể nhận thấy sự thay đổi rõ rệt trong tỷ lệ đầu tư tư nhân ở các quốc gia trong khu vực: Việt Nam, dù có sự giảm nhẹ trong tỷ lệ đầu tư tư nhân từ năm 2019 đến nay, nhưng vẫn duy trì được mức độ đầu tư cao, cho thấy sự ổn định trong môi trường đầu tư và triển vọng tăng trưởng bền vững. Điều này đặc...

Trong giai đoạn 2010–2015, dòng vốn FDI từ Trung Quốc vào Việt Nam tương đối ổn định, dao động từ 0,189 tỉ USD năm 2011 đến 0,560 tỉ USD năm 2015. So với các quốc gia trong khu vực, Việt Nam vẫn xếp sau Myanmar, Thái Lan và Indonesia. Đáng chú ý, Myanmar nổi bật với 0,876 tỉ USD năm 2010, trong khi Indonesia liên tục duy trì mức đầu tư cao, đặc biệt từ năm 2012 trở đi. Tuy nhiên, khác với một số nước như Philippines (âm 0,028 tỉ USD năm 2015) và Myanmar (giảm mạnh từ 0,876 tỉ USD năm 2010 xuống còn 0,332 tỉ USD năm 2015), Việt Nam không ghi nhận sự sụt giảm lớn mà duy trì được tốc độ tăng trưởng ổn định. Bước sang giai đoạn 2016–2020, dòng vốn đầu tư từ Trung Quốc vào Việt Nam tăng trưởng đột phá. Từ mức 1,279 tỉ USD năm 2016, dòng vốn tiếp tục gia tăng, đạt 1,649 tỉ USD vào năm 2019 và lên đến 1,876 tỉ USD vào năm 2020. Trong giai đoạn này, Việt Nam lần lượt vượt qua Thái Lan và Malaysia, vươn lên nhóm dẫn đầu khu vực. Ngoài...

Trước hết hãy cùng nhìn lại chu kỳ tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam so với các nước. Năm 2022 chứng kiến sự phục hồi mạnh mẽ của hoạt động xuất khẩu tại Việt Nam sau giai đoạn ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch COVID-19. Đặc biệt trong nửa đầu năm, từ tháng 4 đến tháng 6, tăng trưởng xuất khẩu của Việt Nam đạt mức ấn tượng lần lượt là 21%, 21% và 26%, cho thấy không chỉ sự phục hồi nhanh chóng mà còn là dấu hiệu của đà tăng trưởng bền vững. Đây là giai đoạn các hoạt động sản xuất, chuỗi cung ứng và thương mại toàn cầu dần ổn định trở lại, đồng thời Việt Nam tận dụng tốt các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do và nhu cầu tiêu dùng tăng cao từ các thị trường lớn như Mỹ, EU. Trong cùng thời gian, nhiều nước trong khu vực cũng ghi nhận mức tăng trưởng mạnh, đặc biệt là Indonesia với mức đỉnh lên tới 34% trong tháng 5 và 6 – thể hiện sự bùng nổ xuất khẩu nhờ giá hàng hóa cơ bản tăng cao. Malaysia...

Trong giai đoạn 2010–2023, thu hút FDI từ Mỹ vào Việt Nam cho thấy thực trạng quy mô nhỏ, biến động mạnh và vị thế khiêm tốn so với khu vực. Trước hết, xét về quy mô, dòng vốn FDI từ Mỹ vào Việt Nam duy trì ở mức thấp trong suốt giai đoạn, thường chỉ dao động từ vài chục đến vài trăm triệu USD mỗi năm. Năm 2010, Việt Nam chỉ thu hút được 68 triệu USD, và đến năm 2022, dù đạt 649 triệu USD – mức cao nhất trong 14 năm qua – nhưng vẫn rất nhỏ bé khi so sánh với các quốc gia trong khu vực. Ví dụ, cùng năm 2022, Trung Quốc thu hút tới 5525 triệu USD, còn Malaysia đạt 1149 triệu USD từ nguồn vốn đầu tư Mỹ. Điều này cho thấy, mặc dù Việt Nam được đánh giá là điểm đến đầu tư tiềm năng tại Đông Nam Á, nhưng trong mắt các nhà đầu tư Mỹ, quy mô đầu tư vào Việt Nam vẫn còn hạn chế. Thứ hai, về tính ổn định, dòng vốn FDI từ Mỹ vào Việt Nam có nhiều biến động mạnh và thiếu bền...

Số liệu tính toán trước Covid-19 (2019) cho thấy, Việt Nam là một trong những nền kinh tế có mức độ hội nhập sâu nhất vào chuỗi giá trị toàn cầu (GVC) trong khu vực Đông Á và Thái Bình Dương. Điều này thể hiện qua tỷ lệ cao của giá trị gia tăng nước ngoài trong xuất khẩu, với nguồn gốc đến từ nhiều đối tác lớn như Trung Quốc, Hoa Kỳ, ASEAN, EU & UK, Nhật Bản và các nền kinh tế phát triển khác. Sự phân bổ tương đối đồng đều giữa các khu vực cho thấy Việt Nam không chỉ phụ thuộc vào một thị trường duy nhất mà đã bước vào giai đoạn hội nhập toàn diện – một yếu tố quan trọng làm tăng khả năng chống chịu trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu biến động mạnh. Trong số các đối tác, Trung Quốc là nguồn đóng góp lớn nhất vào giá trị gia tăng nước ngoài trong xuất khẩu của Việt Nam, với tỷ lệ 8% – chỉ sau Malaysia (9%). Điều này phản ánh vai trò trung tâm của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng khu vực. Đồng thời, giá...

Biểu đồ thể hiện thuế suất hiệu quả đối với hàng nhập khẩu của Hoa Kỳ trong hơn 200 năm qua, từ 1821 đến 2025. Đây là một chỉ số phản ánh chính sách thương mại của Hoa Kỳ – khi thuế tăng mạnh, nó không chỉ ảnh hưởng đến thương mại Mỹ mà còn gây ra tác động lan tỏa khắp thế giới. Thuế quan khủng khiếp – “Tariff of Abominations” (1828) là một trong những chính sách thuế quan gây tranh cãi và có tác động sâu rộng trong lịch sử Hoa Kỳ. Với mức thuế suất vượt quá 50%, đây là mức thuế quan cao nhất mà Hoa Kỳ từng áp dụng, nhằm bảo vệ công nghiệp miền Bắc trước sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các sản phẩm nước ngoài, chủ yếu là từ Anh. Tuy nhiên, chính sách này không được chấp nhận ở miền Nam, nơi mà nền kinh tế phụ thuộc vào việc xuất khẩu bông và nhập khẩu hàng tiêu dùng. Người dân miền Nam cho rằng đây là một chính sách bất công nghiêm trọng, làm tăng giá hàng hóa tiêu dùng và gây tổn hại đến lợi ích của họ....

Theo số liệu của Ngân hàng Thế giới (WB), Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ xuất khẩu sang Mỹ cao nhất khu vực, với kim ngạch chiếm tới 25,5% GDP. Đây là dấu hiệu tích cực cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong quan hệ thương mại với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, điều đáng lưu ý là giá trị gia tăng nội địa trong xuất khẩu chỉ chiếm 7% GDP, tương đương với khoảng 27,5% tổng kim ngạch. Điều này cho thấy phần lớn hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam mới chỉ dừng ở khâu gia công hoặc lắp ráp cuối cùng, trong khi nguyên vật liệu, linh kiện và công nghệ đầu vào chủ yếu vẫn phải nhập khẩu từ nước ngoài. Tỷ lệ giá trị gia tăng thấp phản ánh mức độ phụ thuộc cao vào nguyên liệu nhập khẩu và sự hạn chế trong khả năng tạo ra giá trị nội địa, đặc biệt trong các ngành như điện tử, dệt may và chế biến gỗ. Khi đặt cạnh các nước láng giềng, có thể thấy rằng Việt...